Stolica i największe miasto Republiki Irlandii położone na wschodzie kraju, niedaleko ujścia rzeki Liffey
do Morza Irlandzkiego; centrum życia gospodarczego, kulturalnego i naukowego kraju oraz port morski.
Dublin założyli w IX w. przybysze z Norwegii. Prawa miejskie Dublin uzyskał w 1172 r. Od XVII w. miasto
było centrum irlandzkich ruchów niepodległościowego. W 1916 r. w Dublinie wybuchło tzw. powstanie
wielkanocne skierowane przeciw Brytyjczykom. W 1919 r. proklamowano niepodległość kraju, zaś dwa lata
później Dublin stał się stolicą niezależnej Irlandii.
Naturalną oś miasta tworzy rzeka Liffey, płynąca z zachodu na wschód i dzieląca Dublin na dwie dzielnice
o wyraźnie odmiennym charakterze - North Side oraz bogatszą i bardziej nowoczesną South Side. Oś
północ-południe wyznaczają z kolei ulice Grafton i Westmoreland, których przedłużeniem na północnym brzegu
jest O'Connell Street.
Większość najważniejszych atrakcji znajduje się po stronie południowej, a dla wielu turystów prawdziwym
centrum miasta jest to, co pozostało najlepszego po Dublinie georgiańskim - wytworne place Fitzwilliam
i Merrion ze zgrabnymi ceglanymi domami
o okazałych drzwiach wejściowych, otaczającymi starannie wypielęgnowane ogrody oraz szeroki, ale osobliwie
wytworny St Stephen`s Green.
W eleganckiej South Side mieści się także najsławniejsza irlandzka uczelnia wyższa, dostojny Trinity
College z nie mniej znaną biblioteką, handlowa Grafton Street, artystyczna dzielnica Temple Bar
z "alternatywnymi" sklepami i knajpkami oraz większość miejskich muzeów i galerii.
Na północ od Liffey główną arterię komunikacyjną stanowi O`Connell Street z historyczną Pocztą Główną,
w której w 1916 r. rozegrały się najkrwawsze epizody powstania wielkanocnego. Dalej na północ, przy
georgiańskich placach, starszych i bardziej zapuszczonych niż te w South Side, ulokowało się Muzeum Pisarzy
Dublińskich oraz Miejskie Muzeum Sztuki Hugh Lane.
Protestancka Katedra św. Patryka
pochodząca z 1190 r. (odbudowana po zniszczeniach w XIX w.), z wieżą wznoszącą się na wysokość 93 m.-
obecnie główna katedra Kościoła Irlandii. Według legendy św. Patryk chrzcił tu nawróconych pogan, ale
najsłynniejszą osobą związaną ze świątynią był Jonathan Swift, pełniący tu w XVIII w. funkcję dziekana.
W katedrze znajduje się mnóstwo ciekawych grobowców i pomników. Jednym z najokazalszych jest - w zachodnim
końcu kościoła - XVII-wieczny pomnik rodziny Boyle, hrabiów Cork, zwracający uwagę wyjątkowo licznymi
przedstawieniami członków rodu.
Katolicka katedra Chrystusa (Christ Church Cathedral)
wzniesiona w 1172 r. przez normandzkiego zdobywcę Dublina, została również odbudowana w XIX w.
Zamek Dubliński. Twierdzę wzniósł w 1207 r. król Jan bez Ziemi na miejscu dawnej fortecy wikingów,
dlatego jej XVIII-wieczny kształt jest sporym zaskoczeniem dla zwiedzających. O dawnym, obronnym
charakterze budowli przypomina już tylko masywna kamienna Record Tower, chociaż i ją poważnie przebudowano
w XIX stuleciu.
Pierwotnie istniały cztery takie wieże (zachowała się także podstawa Burmingham Tower na
południowym zachodzie), połączone potężnymi murami, ale z czasem zamek przekształcił się w ośrodek
administracyjny i stracił znaczenie wojskowe. Jako ośrodek władzy symbolizuje on 700 lat brytyjskich rządów
na Szmaragdowej Wyspie. Po zawarciu unii na początku XIX w. urzędował tu podległy Londynowi wicekról. Od
1938 r. na zamku odbywają się uroczystości zaprzysiężenia kolejnych prezydentów Irlandii.
Trinity College jest irlandzkim odpowiednikiem bardziej znanych angielskich uniwersytetów. Uczelnia
została ufundowana w 1591 r. przez Elżbietę I.
Posągi przed gmachem przedstawiają Edmunda Burke`a i Olivera Goldsmitha, dwóch najwybitniejszych
absolwentów Trinity.
Do ciekawostek należy fakt, że Trinity College, jako pierwszy uniwersytet Europy, zaczął przyznawać stopnie
naukowe kobietom.
Zaraz za wejściem znajduje się kaplica, a naprzeciwko niej po prawej aula, mająca postać sali wykładowej
z rzędami siedzeń wznoszącymi się ku górze, w której eleganckim, zdobionym stiukami wnętrzu odbywają się
niekiedy koncerty.
Dzwonnica pośrodku dziedzińca, zwana z włoska kampanilą, pochodzi z roku 1853 i podobno stoi dokładnie
na miejscu klasztoru sprzed założenia uniwersytetu. Budynek z czerwonej cegły to studencki akademik Rubrics
z 1712 r., jedna z najstarszych zachowanych do dziś budowli college'u.
Biblioteka. W starym budynku znajduje się około 200 tysięcy spośród 3 milionów woluminów; resztę
przechowuje się gdzie indziej, a każdego roku w celu rozmieszczenia nowych nabytków dostawia się nieomal
kilometr półek. Czytelnia to długa na 63 metrów, wysoka, wytworna i zalana światłem sala z książkami
rozmieszczonymi na dwóch poziomach. Pierwotny projekt Thomasa Burgha z początków XVIII w. przewidywał
tylko jedno piętro, ale w 1859 r. podniesiono dach i podwyższono cały budynek.
Księgę z Kells przewieziono ze względów bezpieczeństwa do klasztoru Kells w hrabstwie Meath,
w IX w., w okresie najazdów wikingów, a po wielu tarapatach (między innymi przez pewien czas rękopis leżał
zakopany w ziemi i, odkopany ok. 1007 r., stracił prawie 30 stronic) w XVII w. dotarła ona do Dublina.
Na 680 stronach spisano po łacinie cztery Ewangelie Nowego Testamentu. W latach 50. Księgę z Kells
rozdzielono na cztery osobne tomy i udostępniono zwiedzającym. Codziennie odwracana jest jedna strona dwóch
wystawionych tomów: jeden z nich otwierany jest na stronie całkowicie iluminowanej, a drugi na tekście,
także zresztą zdobionym inicjałami w formie fantastycznych zwierząt.
U zbiegu Grafton i Nassau Street stoi pomnik Molly Malone, ulicznej przekupki, tytułowej bohaterki
starej dublińskiej piosenki.
|