Pozornie jałowa gleba wulkaniczna jest bogata w minerały i bardzo żyzna: Kapadocja, dzięki licznym sadom i winnicom, należy do najważniejszych regionów rolniczych kraju. Kapadocja jest jednym z najpopularniejszych regionów turystycznych Turcji. Szczególnie chętnie odwiedzane są okolice Urgup i dolina Goreme.

Kapadocja powstała przed 60 mln lat, w czasie trzeciorzędowych fałdowań alpejskich, które wypiętrzyły góry Taurus. Podczas erupcji wulkanicznych na powierzchnię wydobywała się lawa, która utworzyła samotne stożki wulkanów: Erciyes Dagi (starożytny Argeus; 3917 m n.p.m.), Melendiz Dagi i Golludag. Wyrzucany w trakcie wybuchów popiół wulkaniczny pokrył grubą warstwą cały region. Z piasków i popiołów wulkanicznych powstał tuf; charakterystyczna dla Kapadocji miękka skala osadowa. W wyniku wielowiekowej erozji warstwa tufu uległa spękaniu, a w powstałe szczeliny dostawała się woda. Odsłonięte wskutek tych procesów twardsze głazy przybierają często formy kolumn, stożków i kształty falliczne. Noszą one nazwę peribacasi - "baśniowe kominy".

Początkowo tereny Kapadocji zamieszkiwały ludy azjanickie. Od ok. 2000 r. p.n.e. zaczęli przenikać tam Hetyci. W połowie VI w. p.n.e. Kapadocję opanował król Lidii, Krezus. W 546 r. p.n.e. została włączona do monarchii perskiej, następnie w roku 333 p.n.e. zajęły ją wojska Aleksandra Wielkiego. Potem przypadła monarchii syryjskich Seleucydów. W wyniku walk dynastycznych Kapadocja uzyskała samodzielność (ok. 255 r. p.n.e.). W pierwszej połowie I w. p.n.e. restytuowano państwo pod zwierzchnictwem Rzymu. W 17 r. n.e. Tyberiusz przekształcił Kapadocję w prowincję rzymską. Wcześnie, bo już w I w. n.e., zaczęły tam powstawać gminy chrześcijańskie. W XII w. Kapadocję opanowali Turcy seldżuccy, a następnie Turcy osmańscy.

Mieszkańcy Kapadocji szybko nauczyli się drążyć w tufie swe siedziby przy użyciu prymitywnych narzędzi. Mieszkania takie, w razie potrzeby, można było z łatwością powiększyć. W trakcie licznych wojen toczących się na terenie Kapadocji ludność chroniła się w wielopoziomowych, podziemnych miastach, wychodząc na powierzchnię tylko po to, by uprawiać pola. Członkowie gmin chrześcijańskich, w podobny sposób jak mieszkania, drążyli w skale kościoły. W ten sam sposób powstawały liczne klasztory. Ściany skalnych świątyń pokryte są niezwykle pięknymi freskami. Wiele skalnych mieszkań zamieszkiwanych było jeszcze na początku naszego stulecia.

Dolina Goreme

Carikli Kilise (Sandałowy Kościół) nazwano tak ze względu na ślady stóp, odciśnięte na posadzce przy wejściu. Nad drzwiami, po lewej stronie, znajduje się jeden z najpiękniejszych tutejszych fresków, przedstawiający zdradę Judasza. Obok kościoła, w małej kaplicy znajduje się fresk przedstawiający postać mężczyzny na koniu, bez wątpienia św. Pawła.

Karanlik Kilise (Ciemny Kościół), jeden z najpiękniejszych tutejszych zabytków, kompletnie odrestaurowany, został niedawno udostępniony do zwiedzania. Nazwa wzięła się od dawnego wyglądu budynku, kiedy było w nim bardzo mało okien. Brak światła spowodował, że przetrwały żywe kolory fresków, przedstawiających m.in. Chrystusa Pantokratora, Chrystusa na krzyżu i zdradę Judasza. Pod Ciemnym Kościołem znajduje się spiżarnia, kuchnia oraz refektarz ze stolarni i ławami wyciosanymi w skale.

Część sklepienia Yilanli Kilise (Kościoła Węża, zwanego też kościołem św. Onufrego) w XI w. ozdobiono freskami. Tematem malowidła, znajdującego się na lewej ścianie, jest walka św. Jerzego ze smokiem. Warte uwagi są również freski przedstawiające Konstantyna Wielkiego z matką Heleną, trzymającą relikwie Krzyża Świętego.

Azize Barbara Sapeli (kaplica św. Barbary) Do niedawna uważano, że powstała ona w okresie ikonoklazmu (725-842), kiedy malowanie postaci było zabronione. Zachowało się tu jednak kilka bardzo zniszczonych fresków, przedstawiających Marię Dziewicę i św. Barbarę. Po prawej stronie, w apsydach za trzema kaplicami, znajdują się rzeźbione krzyże i prymitywne rysunki.

Elmali Kilise (Kościół Jabłka) prócz dużej kopuły, zwieńczony jest ośmioma mniejszymi. Niektórzy twierdzą, że jabłko, od którego pochodzi nazwa świątyni, trzyma Archanioł Gabriel, którego wizerunek widnieje nad nawą główną. Pod plastykową, ochronną osłoną, znajdują się malowidła z czasów ikonoklazmu, wykonane czerwoną ochrą.

Tokali Kilise (Kościół Sprzączki), jeden z największych i najpiękniejszych w całym kompleksie. Tematem fresków są cuda czynione przez Chrystusa.

Wnętrze Aziz Basil Sapeli (kaplica św. Bazylego), ostatniej świątyni na trasie, jest mroczne, ponieważ drzwi nie prowadzą bezpośrednio do nawy głównej. Wyżłobienia w podłodze, nakryte kratą, są pozostałością po miejscu pochówku zmarłych.

Podziemne miasta

Niektórzy archeolodzy uważają, że budowę tych miast rozpoczęto ok. 4000 lat temu, w okresie Hetytów. Starożytny historyk, Ksenofont, wspomina o podziemnych siedzibach mieszkańców Kapadocji w dziele Anabaza (inny polski tytuł: Wyprawa Cyrusa). Niemiecki archeolog Martin Urban twierdzi, że były one zamieszkiwane co najmniej do VIII lub VII w. p.n.e. Miejscowa ludność, mieszkająca normalnie na powierzchni, w czasie wojen chroniła się pod ziemię często na kilka miesięcy.

W okolicy Kaymakli nie ma baśniowych kominów, ani pięknie uformowanych dolin, ale występuje tam miękki tuf wulkaniczny, w którym dawni mieszkańcy drążyli swoje domostwa. W Kaymakli, niezbyt atrakcyjnej wiosce, w małej jaskini w zboczu niewielkiego pagórka znajduje się wejście do podziemnego miasta.

Podziemne miasto składa się z czterech kondygnacji tuneli i pomieszczeń. Sprawia ono wrażenie olbrzymiego kawałka szwajcarskiego sera: wszędzie widać otwory, "okna" między pokojami i korytarze, biegnące w różnych kierunkach. Bez strzałek i oświetlenia elektrycznego łatwo byłoby tu zabłądzić. Często słychać głosy ludzi, których nie widać. Nagle okazuje się, że osoby, z którymi rozmawiamy, znajdują się na innym poziomie, widzimy na przykład ich nogi ponad głowami.

Na każdym kroku spotyka się ślady bytności dawnych mieszkańców tych sztucznych jaskiń: zbiorniki na oliwę, wino i wodę, przyczernione dymem kuchnie, stajnie ze żłobami i niezwykle głębokie studnie. Niektórzy podejrzewają, że istnieje przejście, łączące Kaymakli z podobnym miastem Derinkuyu, odległym o 10 km. Jednak do dziś nie odkryto tych domniemanych tuneli.