KONYA, m. w pd. Turcji, na Wyż. Anatolijskiej, u pn. podnóża Taurusu. Starożytne Ikonium, jeden
z najstarszych ośr. miejskich na świecie, ślady nieprzerwanego osadnictwa od III tysiąclecia p.n.e.;
należało do państwa Hetytów, następnie w III w. p.n.e. zhellenizowane; od 25 r. p.n.e. w rzymskiej prowincji
Galacja, od ok. 372 n.e. stolica prowincji Likaonia; w VII-IX w., jako bizantyjskie miasto graniczne,
pustoszone przez najazdy Arabów; ok. 1072 zdobyły je tureckie plemiona pod wodzą dyn. Seldżuków, i odtąd,
pod nazwą Konya,
stolica sułtanatu konijskiego tzw. Seldżuków rumijskich; rozkwit arch. i kult. miasta; w świecie islamu
znane z działalności Dż. Rumiego, poety i mistyka sufickiego z XIII w., którego mauzoleum oraz siedziba zał.
przez niego bractwa maulawijja stały się celem pielgrzymek; po upadku Seldżuków, od pocz. XV w. we władaniu
Ilhanidów, następnie turkmeńskiego księstwa Karamanli, ok. 1467 włączone do imperium osmańskiego, upadek
miasta; ponowny rozwój po zbudowaniu kolei Stambuł-Bagdad w 2. poł. XIX w.
Zabytki. Liczne zabytki islamu, gł. z czasów seldżuckich; zespół budowli klasztoru (tekke) maulawijja
["derwiszów tańczących"] z XIII w. (ob. muzeum islamu); meczety, m.in.: Alâeddina Keykobada (na terenie
dawnej cytadeli z pałacem), Sahip Atâ - oba z XIII w.; medresy z XIII w.: Büyük Karatay, Ince Minareli,
Sirçali (we wszystkich obecnie muzea).
|
Turcja