Kresy Wschodnie 2002DUBNO
ZAMEK.
Usytuowany jest na płaskim i niskim cyplu, otoczonym rozlewiskami rzeki Ikwy, na obrzeżu miasta. Pierwszy zamek w Dubnie wzniesiony był w XV w. przez Wasyla Ostrogskiego, zwanego Pięknym. W latach 1489-1506 został przez Konstantego Ostrogskiego przebudowany. W rękach Ostrogskich pozostawało Dubno do śmierci ostatniego z rodu, Janusza (1554-1620), wojewody wołyńskiego, który w 1609 r. ustanowił ze swoich dóbr ordynację. Następnie przeszło na własność jego zięcia, Aleksandra Zasławskiego (zm. 1629 r.). Zamek, którego pozostałości przetrwały do dnia dzisiejszego, został zbudowany lub rozbudowany na początku XVII w. jeszcze przez Janusza Ostrogskiego lub już przez Aleksandra Zasławskiego. Była to twierdza bastionowa typu nowowłoskiego, założona na planie trapezu. Od zachodu, od strony miasta broniły jej dwa potężne bastiony z orylonami, połączone kurtyną. Każdy bastion zaopatrzony został w narożną, okrągłą kawalierę (wieżyczkę strzelniczą), krytą kopułką. Wokół prawie całego dziedzińca do obwodu obwarowań przylegały kazamaty. Na osi kurtyny zachodniej znajdowała sklepiona kolebkowo brama, a za nią również sklepiony przejazd w piętrowym budynku mieszkalnym. Brama miała rustykowany portal, zwieńczony trójkątnym przyczółkiem, z późniejszym kartuszem herbowym. Wiódł do niej most zwodzony przerzucony nad głęboką, wypełnioną wodą fosą, wzmocnioną od zewnętrznej strony kamienną kontrskarpą. Warownię z pozostałych stron, niedostępnych dzięki bagnom i rozlewiskom Ikwy, chronił obwód murów obronnych. Na dziedzińcu wzdłuż kurtyny północnej stanął budynek mieszkalny. Kurtyny i bastiony w dolnych partiach murowane były z piaskowca, w górnych, ponad gzymsem, z cegły. W latach osiemdziesiątych XVIII w. został przebudowany przez Lubomirskich na reprezentacyjną rezydencję. Pałac, położony w północnej
części dziedzińca, wzniesiony był z wykorzystaniem murów starszej budowli. Jest to budynek na planie wydłużonego prostokąta,
dwukondygnacyjny, z cokołową kondygnacją piwniczną, od zewnętrznej strony wzmocnioną skarpami. Ściany elewacji są surowe, gładkie,
pozbawione dekoracji, z dwoma rzędami prostokątnych okien.
|
