Kościół i klasztor bernardynów. Zbudowane w l. 1602-18. Kościół p.w. Znalezienia Krzyża Św. był nieprzerwanie czynny. Jest to trójnawowa bazylika z półkoliście zamkniętym prezbiterium, opiętym schodkowymi szkarpami. Dwukondygnacyjna fasada, zwieńczona trójkątnym frontonem, dekorowana jest pilastrami i półkolistymi niszami. Po prawej stronie znajduje się pojedyncza czterokondygnacyjna czworoboczna wieża nakryta barokowym hełmem. Bardzo cenny jest zespół 14 ołtarzy z 2 poł. XVIII w. Szczególnie cenne są znajdujące się w kaplicy MB Loretańskiej stiukowe kompozycje rzeźbiarskie, m.in.: "Czterej Ewangeliści i Święta Rodzina". W prawej nawie znajduje się cudowny obraz MB Messyńskiej z poł. XVII w., pochodzący z grodzieńskiego kościoła brygidek. Obraz okrywa srebrna sukienka z ok. 1740 r. W kościele znajduje się tablica ku czci Elizy Orzeszkowej, która w dniu 2 listopada 1894 r. zawarła tu związek małżeński ze Stanisławem Nahorskim.

Kościół i klasztor franciszkanów na Zaniemniu. Barokowe, zbudowane w 1635 r. Kościół p.w. MB Anielskiej, gruntownie przebudowany w poł. XVIII w., był nieprzerwanie czynny. Jest to trójnawowa bazylika. z pojedynczą wieżą i półkoliście zamkniętym prezbiterium. Trójkondygnacyjna fasada ozdobiona pilastrami i gzymsami zwieńczona jest szczytem z trójkątnym frontonem. Drewniany dwukondygnacyjny ołtarz główny wykonano w 1 poł. XVIII w. W jego centrum umieszczono rzeźbione w drewnie kompozycje - "Koronacja NMP" - w pierwszej kondygnacji i "Stygmatyzacja św. Franciszka" - w drugiej kondygnacji. Na uwagę zasługuje także rokokowa ambona ozdobiona rzeźbami czterech Ewangelistów, z baldachimem zwieńczonym figurą Michała Archanioła. Dwukondygnacyjny korpus klasztorny wzniesiony jest na planie podkowy i wraz z kościołem tworzy zamknięty dziedziniec z wewnętrznym wirydarzem. Zachowała się także część dawnego ogrodzenia klasztornego z barokową dwukondygnacyjną bramą.

Cerkiew i klasztor bazylianek. Cerkiew p.w. Narodzenia Bogarodzicy zbudowana została w 1726 r. Jest to świątynia na planie krzyża, z centralną dużą kopułą zwieńczoną latarnią, oraz dwiema czworobocznymi wieżami nad skrzydłami transeptu, nakrytymi barokowymi hełmami. Fasadę dekorują pilastry i trójkątny fronton. Do cerkwi przylega dwukondygnacyjny korpus klasztorny na planie litery "L", zbudowany w 1751 r.

Kościół i klasztor brygidek. Wczesnobarokowe, zbudowane w l. 1634-42. Kościół p.w. Zwiastowania NMP jest jednonawowy. z półkoliście zamkniętym prezbiterium. Na terenie dawnego ogrodu klasztornego zachował się cenny drewniany lamus, zapewne z XVIII w. Jest to budowla dwukondygnacyjna, na planie prostokąta, wzniesiona z masywnych belek, nakryta wysokim, czterospadowym gontowym dachem, z dwukondygnacyjna galerią arkadową od frontu.

Stary Zamek. Zespół budowli obronnych, kultowych i świeckich budowanych w wiekach XI-XIX, wznoszący się na Górze Zamkowej nad brzegiem Niemna. Na terenie dziedzińca zamkowego, na który prowadzi ozdobna brama, zachowały się pozostałości tzw. Dolnej (XII w.) i Górnej (XIV w.) cerkwi - resztki murów i fundamentów oraz elementy wystroju. m.in. fragmenty majolikowej podłogi cerkwi Dolnej z ornamentem geometrycznym. Zamek z trzech stron otacza głęboka fosa. przez, którą, od strony Nowego Zamku przerzucono most o wysokich, łukowatych przęsłach. Cały teren Góry Zamkowej wraz ze Starym Zamkiem i wykopaliskami stanowi zabytkowy zespół historyczno-archeologiczny objęty ochroną państwową od 1967 r.

Nowy Zamek. (Pałac Królewski), rokokowy, zbudowany w l. 1734-51 przez króla Augusta III, na miejscu dawnego Niskiego Zamku. W XIX w. przebudowany i zamieniony na koszary. Znacznie zniszczony w 1944 r. Po zniszczeniu Starego Zamku podczas wojny północnej Nowy Zamek był miejscem odbywania sejmów. Na jego dziedzińcu znajdował się wzniesiony w 1726 r., niezachowany specjalny budynek mieszczący salę sejmową. Tutaj, podczas ostatniego sejmu Rzeczpospolitej. w 1793 r. podpisano traktat rozbiorowy z Rosją i z Prusami. Również na Nowym Zamku w 1795 r. podpisał abdykację ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski, który jeszcze przez półtora roku mieszkał w jego komnatach.
W obecnym kształcie dawny zamek jest budowlą dwukondygnacyjną na planie podkowy. W centrum korpusu głównego, od strony zewnętrznej występuje półkolisty ryzalit, nad którym znajduje się kolisty taras oraz okrągła wieżyczka-belweder z wysoką iglicą. W pierwotnym stanie zachowała sil; brama wjazdowa z XVIII w. flankowana filarami z rzeźbami sfinksów.

Cerkiew prawosławna p.w. śś. Borysa i Gleba na Kołoży. Zbudowana w poł. XII w. na wysokim brzegu Niemna. W 1853 r., w wyniku osunięcia się ziemi zawaliła się niemal połowa świątyni. Zachowały się dwie oryginalne ściany cerkwi oraz dwie absydy i fragmenty trzeciej, a także dwa okrągłe filary wewnątrz świątyni. Na ścianach zewnętrznych znajdują się ozdoby w postaci krzyży ułożonych z glazurowanych płytek.

Dom Elizy Orzeszkowej. Drewniany, mieści się w nim biblioteka Związku Pisarzy Białorusi oraz mała izba pamiątek poświęconych pisarce. Eliza Orzeszkowa (1841-1910) mieszkała tu w l. 1894-1910 i napisała wiele swoich książek. Budynek jest wykonaną w 1979 r. kopią oryginalnego XIX-wiecznego domu pisarki rozebranego po II wojnie światowej. Na domu tablica ku czci Orzeszkowej odsłonięta w 1992 r. Pisarka mieszkała w Grodnie od 1869 r. aż. do śmierci i pochowana jest na miejscowym cmentarzu. Nieco dalej przy tej samej ulicy znajduje się pomnik pisarki, dłuta Romualda Zerycha, odsłonięty w 1929 r. w parku miejskim, ukryty w czasie wojny, w 1949 r. ustawiony w obecnym miejscu.

Zespół pałacowy dawnej podmiejskiej rezydencji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w Stanisławowie. Pałac w Stanisławowie został wybudowany dla króla w l. 60-tych lub 70-tych XVIII w. przez podskarbiego litewskiego Antoniego Tyzenhauza. Budynek został przebudowany po II wojnie światowej na siedzibę szkoły rolniczej Jest to budowla dwukondygnacyjna, na rzucie prostokąta, z częścią środkową wydzieloną w postaci ryzalitu. Od strony elewacji ogrodowej ryzalit jest półokrągły, ozdobiony pilastrami i gzymsami, zwieńczony półkoliście wygiętą ścianką attykową. W polu środkowej płyciny attyki znajdują się inicjały SAR (Stanislaus Augustus Rex), a nad nim królewska korona.
We wnętrzach zachowały się zlokalizowane w części środkowej pomieszczenia reprezentacyjne: westybul z dwoma neogotyckimi kominkami z k. XIX w., oraz dwie duże sale - górna i dolna. Przed pałacem, po bokach dawnego dziedzińca na niższym tarasie stoją dwie oficyny. Są to parterowe budynki na planach prostokątów, nakryte wysokimi czterospadowymi dachami.