Białoruś 2004RÓŻANA
Zespół pałacowy w dawnej rezydencji Sapiehów.
Na pocz. XVII w. na pagórku górującym nad miasteczkiem kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiego Lew Sapieha wzniósł pałac, w którym podejmował m.in. królewicza Władysława Wazę idącego w 1617 r. na Moskwę.
Rezydencja została zniszczona i opuszczona przez mieszkańców w wyniku wojny domowej skonfederowanej szlachty z Sapiehami w 1698 r.
Aleksander Sapieha przeznaczył jedno ze skrzydeł swej rezydencji na teatr, założył też w Różanie i innych swych dobrach kilka fabryk włókienniczych.
Syn Aleksandra, Franciszek Sapieha, odziedziczywszy Różanę w 1793 r. z niewiadomych przyczyn przeniósł swą siedzibę do Dereczyna, część wspaniałej rezydencji w Różanie przeznaczając na skład zboża i przędzalnię wełny.
Od tego czasu zaczął się powolny upadek różańskiej siedziby.
Główny korpus pałacu przerobiono na fabrykę włókienniczą, a pozostała część rezydencji powoli ulegała zniszczeniu.
W 1914 r. pałac został spalony, w 1930 r. częściowo restaurowany, ponownie zniszczony podczas wojny w 1944 r. i od tego czasu rezydencja pozostaje w ruinie.
Zachowały się ściany korpusu głównego pałacu z mocno wysuniętym ryzalitem ozdobionym dwiema parami doryckich kolumn na potężnych cokołach, pilastrami i trójkątnym frontonem.
Od boków głównego korpusu odchodzą dwie półkoliście zagięte galerie arkadowe na parach kolumn toskańskich.
Prawa galeria łączy się z dużą prostokątną oficyną mieszczącą niegdyś teatr.
Lewa galeria zachowana jest częściowo, łączyła się ona niegdyś z niezachowaną symetrycznie ustawioną drugą oficyną.
Na głównej osi rezydencji znajduje się okazała, wysoka brama wjazdowa z trzema prześwitami
Brama ozdobiona jest kartuszem herbowym, prostokątnymi płycinami, gzymsem oraz boniowaniem w dolnej części.
Do bramy, po obu stronach przylegają dwie stosunkowo duże piętrowe kordegardy wzniesione na planach prostokątów, w dolnej części ozdobione boniowaniem.
Niegdyś łączyły się one galeriami z oficynami tworząc w ten sposób całkowicie zamknięty zespół budowli.
Pomiędzy bramą z kordegardami a korpusem głównym rozciąga się rozległy trawiasty dziedziniec.
Z boku, pomiędzy korpusem oficyny-teatru a prawą kordegardą znajduje się murowana jednoprzejazdowa furta. Cały zespół jest w stanie postępującej ruiny.
Kościół katolicki p.w. Św. Trójcy. Późnorenesansowy, fundacji Lwa Sapiehy, wybudowany w 1617 r., przebudowany w 1779 r. w stylu wczesnego klasycyzmu wg projektu arch. Jana Samuela Beckera, nieprzerwanie czynny. Jest to jednonawowa świątynia z półkoliście zamkniętym prezbiterium, dwiema piętrowymi zakrystiami i wysoką czterokondygnacyjną ośmioboczną wieżą na osi fasady, zwieńczoną spiczastym dachem. Bogate wyposażenie wnętrza ma cechy baroku, rokoka i wczesnego klasycyzmu. Ołtarz główny wykonany z brunatnego marmuru, zwieńczony jest półokrągłym frontonem z wizerunkami aniołów i herbem Sapiehów. Sklepienie i ściany kaplic ozdabia polichromia z XVIII w. z motywami ewangelicznymi. Cerkiew i klasztor bazylianów. Cerkiew p.w. śś. Piotra i Pawła, fundacji Krystyny z Sapiehów Massalskiej, zbudowana w l. 1762-79, w XIX w. zamieniona na prawosławną. Jest to świątynia jednonawowa, jednowieżowa z dużą półkoliście zamkniętą częścią ołtarzową i dwiema zakrystiami. |