Zespół pałacowy w dawnym majątku ziemskim.
Neoklasycystyczny pałac, wzorowany na pałacu w Łazienkach w Warszawie, został zbudowany w 2 poł. XIX w.
przez Władysława i Józefinę Umiastowskich. Pałac w Żemłosławiu uznawany jest za najlepszą
z kilku istniejących kopii pałacu łazienkowskiego i przypomina go zarówno od frontu jak i od
elewacji ogrodowej. Jest to budynek wzniesiony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, zwieńczony
czworobocznym belwederem o boniowanych ścianach z szerokimi półkolistymi oknami.
Do szczytów pałacu przylegają parterowe przybudówki z otwartymi tarasami. Zachował się dawny układ wnętrz
z dużą kwadratową salą w centrum. Obok pałacu stoją starsze od niego klasycystyczne oficyny
z czterokolumnowymi portykami, zbudowane przez Kazimierza Umiastowskiego w 1 poł. XIX w. Pałac
i oficyny tworzą dziedziniec z okrągłym gazonem, od którego do bramy wjazdowej biegnie krótka, szeroka
aleja lipowa.
Pałac otacza nieduży park o pow. ok. 3 ha.
W parku zachowała się altanka z 1885 r. z rzeźbą Matki Boskiej oraz kapliczka. Sprzed tylnej elewacji
pałacu stojącego na wzgórzu nad rz. Gawią rozciągają się widoki na ogromny staw w dolinie rzeki i położony
za nim kompleks leśny. Oprócz pałacu i oficyn zachowały się także liczne zabudowania gospodarcze
dawnego majątku. Najciekawszym z nich jest spichlerz z 1 poł. XIX w. z ośmioarkadową galerią podcieniową
od frontu, o ścianach ozdobionych pilastrami i profilowanym gzymsem. Ponadto zachowały się inne XIX-wieczne
budynki: ośmioboczna lodownia, stajnia, piwnica, młyn, gorzelnia i serowarnia.
|