powrót na początek          Litwa i Białoruś 2003       Litwa       KIEJDANY


   zdjęcia      Kiejdany. Kościół luterański.   Kościół luterański fundacji Janusza Radziwiłła, zbu­dowany w l. 1629-40, odnawiany w 1845 r., zamknię­ty po 2 wojnie światowej. Świątynia na planie prostokąta, z czwo­robocznym prezbi­terium. z przodu znajduje się czworoboczna, czterokon­dygnacyjna wieża, nakryta spłaszczonym dachem. Jej naroża dekorują pilastry (w dolnej kondygnacji - podwójne). Obecnie w świątyni znajduje się sala wystawowa - filia miejscowego muzeum krajoznawczego. Obok kościoła dwie kaplice z k. XIX w., na planach prostokątów, o ścianach dekorowanych pilastrami i prostokątnymi niszami.

Kościół i klasztor karmelitów fundowane przez Ludwikę Radziwił­łównę na pocz. XVIII w. Drewniany, barokowy kościół katolicki p.w. św. Józefa, zbudowany w 1710 r., został przebudowany w 1766 r. i w XIX w. oraz gruntownie odnowiony w l. 90- tych XX w. Świątynia trójnawowa, na planie krzyża, z pięciobocznie zamkniętym wydłużonym prezbiterium, wydatnymi ramionami transeptu oraz dwiema niskimi zakrystiami. Fasadę flankują dwie nakryte barokowymi hełmami dwukondygnacyjne, czworo­boczne wieże, pomiędzy którymi znajduje się trójkątny fronton. Nad prezbiterium wznosi się barokowa sygnaturka. W cennym barokowym wyposażeniu wnętrza wyróżniają się oryginalne łuki łączące słupy rozdzielające nawy oraz ołtarze i prospekt organowy. Obok kościoła drewniana czworoboczna dzwonnica z 1804 r. W pobliżu znajduje się murowany piętrowy korpus dawnego klasz­toru karmelitów z pocz. XVIII w., zamkniętego przez władze carskie w 1832 r. Później w klasztorze mieściły się koszary.

   Kiejdany. Kościół kalwiński.   Kościół kalwiński renesansowy, fundacji Krzysztofa Radziwiłła i jego syna Janusza, zbudowany w l. 1631-53, przebudowany w 1757 r., po 2 wojnie światowej zamieniony na magazyn, remontowany na pocz. l. 90-tych. Świątynia jednonawowa, na planie prostokąta, bez apsydy. W naro­żach budynku z przodu znajdują się czworoboczne, a z tyłu - cylindryczne baszty, nie przewyższające dachu, nakryte renesansowymi kopułami. Elewacje świątyni zdobią masywne pilas­try, pomiędzy którymi znajdują się wnęki zamknięte płaskimi łukami. Fasadę frontową i tylną wieńczą trójkątne frontony. W podziemiach świątyni znajduje się krypta Radziwiłłów. Spoczywają tu m.in. dwaj wybitni przedstawiciele tego rodu, piastujący urzędy wojewody wileń­skiego i hetmana wiel­kie­go litewskiego: Krzysztof Radziwiłł "Piorun" (1585-1640) oraz jego syn, znany z Potopu Janusz Radzi­wiłł (1612-1655). Metalowe sarkofagi Radziwiłłów, niektóre pięknie zdobione, zostały ostatnio starannie odrestaurowane. Obok kościoła czterokondyg­nacyjna dzwonnica, zbudowana w 1654 r. Jest to budowla czworoboczna, o ściętych narożnikach, nakryta spłasz­czonym cztero­spadowym dachem. Elewacje zdobią pilastry, płyciny oraz dekoracyjne obramowania prostokątnych i łukowato zamknię­tych otworów.

Zespół dwu synagog przy tzw. Żydowskim Rynku. Starszą zbudo­wano w k. XVIII w., nowszą w IX w. Niedaleko znajduje się trzecia synagoga, użytkowana obecnie jako dom mieszkalny.

   Kiejdany. Zabytkowe domy na rynku.   Zespół zabudowy rynku i przyległych ulic Starego Miasta, z ratuszem z l. 1653-54, przebudowa­nym w XIX w., domem bur­mistrza, tzw. domami rektorskimi z XVII w. (mieszkali w nich nauczyciele miejscowego gimnazjum), do­mami rzemieślni­ków szkoc­kich (spro­wadzonych tu przez Radziwiłłów w XVII w.) oraz innymi kamienicami z XVII-XIX w., restaurowanymi w l. 80-tych i 90-tych XX w.

Kościół farny p.w. św. Jerzego, gotycki, jeden z najstarszych na Litwie, zbudowany przez Krzyżaków w 1403 r., remontowany w l. 1758, 1839 i 1928. Jest to masywna, trójnawowa bazylika, bezwieżowa, wzniesiona na planie prosto­kąta, o wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Ściany ponad metrowej grubości, zbudowane z gotyc­kiej, nietynkowanej cegły, wzmocnione są potężnymi szkarpami, ozdobionymi romboidalnymi ornamentami. Z przo­du znajduje się niższa i znacznie węższa od nawy czworoboczna dzwonnica, zwieńczona trójkątnym frontonem. W 1600 r. Anna Kiszczyna oddała kościół ewangelikom, zwrócono go katolikom w 1627 r. Cenne wyposażenie wnętrza, m.in. barokowe rzeźby św. Kazi­mierza i św. Stanisława Kostki przeniesione z Opitołok. W dniu 31 lipca 1862 r. w kiejdańskiej farze odbył się ślub jednego z najwybitniejszych przywód­ców powstania styczniowego na Litwie Zygmunta Sierakowskiego z Apolonią Dylewską.


Powrót