Od 1926 r. telszewski kościół jest katedrą. Jest to świątynia trójnawowa, na planie prostokąta, z czworobocznym prezbiterium, połączonym korytarzem z korpusem klasztornym. Trójkondygnacyjna fasada, szersza od głównego korpusu świątyni, zwieńczona jest trapezoidalnym szczytem, nad którym góruje masywna ośmioboczna wieża, z taka samą ślepą latarnią. Elementy dekoracyjne fasady i elewacji bocznych stanowią pilastry, rozwinięte gzymsy oraz różnego kształtu płyciny i nisze. Nawa główna, nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami, jest bardzo wysoka - 15,7 m, nawy boczne - wąskie, wydzielone z nawy głównej za pomocą połączonych łukami filarów i biegnącą ponad nimi na wysokości 4 m galerią otoczoną kutą balustradą z 1900 r.

Na cenne wyposażenie wnętrza składa się zespół kilkunastu barokowo-klasycystycznych i rokokowych ołtarzy z k. XVIII w. (z których część znajduje się na galerii).

Z katedrą łączy się zespół klasztoru bernardynów, wzniesiony w 1658 r., przebudo­wany w l. 1787-91. Jest to budowla dwukondygnacyjna, złożona z podłuż­nego korpusu głównego i dwóch krótkich korpusów poprzecznych, o skromnym wystroju zewnętrznym. W okresie międzywojennym do starego klasztoru dobudowano nowe trójkondygnacyjne skrzydło, miesz­czące m.in. diecezjalne seminarium duchowne.

Budynek dawnej szkoły parafialnej klasycystyczny, zbudowany w l. 1795-98 r. przy placyku naprzeciwko katedry. Szkoła była prowadzona przez bernardynów z miejscowego klasztoru. Na pocz. XIX w. zyskała ona rangę gimnazjum. Nauka odbywała się w języku polskim i po łacinie. Szkołę zamknięto wraz z likwidacją klasztoru bernardynów z polecenia władz carskich w 1832 r. W póź­niejszym okresie, od 1865 r. mieściła się tu pięcioletnia szkoła dla dzieci okolicznych ziemian, a później szkoła miejska. Jest to budynek parterowy, na planie prostokąta, z niewielkim przedsionkiem i znajdującą się nad nim mansardą. Zachował się pierwotny układ wnętrz.

Muzeum Żmudzkie "Alka", założone w 1932 r., jedno z najbogatszych na Żmudzi. Cenne zbiory zawierają m.in. kolekcję malarst­wa zachodnioeuropejskiego (m.in. płótno Lucasa Cranacha Starszego "Pokłon Trzech Króli") i polskiego m.in. W. Slendzińskiego i F. Smuglewicza) oraz mebli i sprzętów z dawnych okolicznych siedzib ziemiańskich. Eksponaty pochodzą m.in. z pałacu Platerów w Wilkianach, Ogińskich w Płungianach oraz z nieistniejących już rezydencji Choiseul de Gouffierów w Płotelach i Ogińskich w Retowie. Uwagę zwraca pochodzący z tej ostatniej rezydenc­ji oryginalny komplet mebli wykonanych z jelenich rogów (wg innych da­nych meble te pochodzą z pałacu Zabiełłów w Opitołokach nad Niewiażą). Są też starodruki, zbiory etnograficzne i przyrodnicze.