Miasto znacznie różni się od innych skandynawskich stolic i pod wieloma względami panujący w nich nastrój (a na pewno wygląd) upodabnia je do większych miast wschodniej Europy. Przez lata Helsinki były wysuniętą na zachód placówką rosyjskiego imperium, czego dziedzictwem jest ich, zaczerpnięty od potężnego sąsiada, obecny zarys urbanistyczny. Z trzech stron otoczone jest wodą. Po niszczącym pożarze i przeniesieniu tu stolicy Finlandii w 1812, Helsinki zostały całkowicie przebudowane. Wzorując się na architekturze Petersburga, wzdłuż szerokich ulic wzniesiono wiele neoklasycznych budynków z cegły, w stylu empire. A jednak w XX w. właśnie w tym mieście powstało wiele wspaniałych dzieł architektury, czerpiącej inspiracje z tradycji fińskiej myśli niepodległościowej i demokratycznej. Budownictwo Helsinek stało się wzorem dla reszty kraju. Tutejsze muzea, zwłaszcza Narodowe i Ateneum, odsłaniają proces przyswajania przez kraj rodzimego folkloru i kultury.

Sercem miasta jest Rynek Kauppatori ze statuą Havis Amanda i niezliczonymi kramami, w których sprzedaje się warzywa, owoce i wyroby rzemieślnicze. Nieopodal znajduje się Pałac Prezydencki i ratusz miejski oraz zbudowany z czerwonej cegły gmach Uspenskin Kirkko - prawosławnej katedry Uspieńskiej. Na pięknym, klasycystycznym placu Senackim znajduje się najsłynniejsza sakralna budowla miasta - XIX-wieczna katedra luterańska (Tuomiokirkko), siedziba rządu republiki i gmach uniwersytetu. Suomenlinna (dosłownie: Zamek Finlandii) to zbudowana przez fińską armię w 1748 r. twierdza, rozciągająca się na kilka połączonych ze sobą wysepek.

Ulice Helsinek wypełnia gwarna młodzież. Szczególnie latem po alejach przechadzają się tłumy. Ludzie krążą między arkadami sklepów, spotykają się w kawiarniach i restauracjach pod gołym niebem. Wszędzie kwitnie uliczna zabawa. Szczególnie w nocy miasto ożywa, czemu sprzyja szeroka gama pubów, klubów i rozmaitych innych lokali oraz bezpłatne koncerty rockowe w parkach z masą towarzyszących im imprez. Przyjemnie wziąć w nich udział, wtopić się w tłum, uczestnicząc w ogólnym ożywieniu.

TEMPPELIAUKIO KIRKKO ta wymyślona przez Timo i Tuomo Suomalainenów, ukończona w 1969 r. świątynia wykuta jest wewnątrz wielkiej skały granitowej, na środku zwykłego placu. Miedziana kopuła, wystająca ze skały sprawia, że budowla wygląda jak porzucony latający spodek. Odbywają się tutaj często koncerty muzyki klasycznej.

ESPLANADI w porze lunchu można tu spotkać przeważnie pracowników biur, po południu zaś grajków ulicznych, a nocą trzymające się za ręce pary. Podczas letnich wieczorów zwykle słychać tu muzykę.