Narwik.
Miasto na północy Norwegii (19 tys. mieszkańców), położone w prowincji Nordland nad Zatoką Ofotfjord
Morza Norweskiego. To stosunkowo młode miasto, założone niespełna sto lat temu, jest ważnym nie
zamarzającym portem służącym do wywozu rudy żelaza z północnej Szwecji. Charakter miasta wyraźnie
określają potężne metalowe konstrukcje, które zdominowały prawie cały Narwik od portu aż po centrum.
Wbrew pozorom gmatwanina wszelkiego rodzaju rur, ruchomych taśm i kominów prezentuje się dość imponująco
i nadaje miastu specyficzny urok. Pierwszymi mieszkańcami Narwiku byli budowniczy linii kolejowej
prowadzącej do kopalń w Kirunie za granicą szwedzką. Praca, do jakiej zostali zmuszeni, stanowiła morderczy
wysiłek - co roku w marcu przez cały tydzień obchodzone jest święto dedykowane pamięci robotników.
Tańcom, śpiewom i biesiadowaniu towarzyszą parady mieszkańców przebranych w XIX-wieczne kostiumy.
Prężny okres rozwoju miasta przerwała II wojna światowa. W czasie inwazji na Norwegię wojska
niemieckie, chcąc przejąć kontrolę nad portem, kilkakrotnie atakowały Narwik, o czym przypominają tkwiące
w morzu do dziś szczątki niemieckich niszczycieli oraz setki grobów żołnierzy na cmentarzu w północnej
części miasta. Po wojnie centrum Narwiku zostało w całości odbudowane i wydaje się nie mieć nic wspólnego
z tragiczną historią miasta. Jedyny wyjątek stanowi
Muzeum Wojny (Krigsminnemuseum) przy głównym placu, prowadzone przez Czerwony Krzyż. Umiejętnie
zorganizowana wystawa dokumentuje niemieckie bombardowania oraz morskie i powietrzne bitwy, w których obok
Norwegów walczyli żołnierze państw sojuszniczych, w tym również Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich
pod dowództwem gen. Z. Szyszko-Bohusza.W walkach morskich w rejonie miasta brały udział polskie niszczyciele
"Grom", "Błyskawica" i "Burza". Zwiedzając muzeum trudno ukryć wzruszenie:
obok niemieckich biczy ustawiono zabawki, robione przez jeńców rosyjskich dla miejscowej ludności, która
pomimo groźby śmierci, ukradkiem przesyłała więźniom paczki z żywnością. W samym mieście znajduje się
także pomnik marynarzy "Groma" (Groma Plass) przy Falbergetsrei, a na cmentarzu za dworcem
kolejowym grób pięciu polskich żołnierzy. W Narwiku znajduje się cmentarz żołnierzy polskich poległych
w walkach w 1940 r.
|