OSLO. Stolica i największe miasto Norwegii (zespół miejski - 777 tys. mieszkańców, 1995 r.)
położone nad Oslofjordem; główny ośrodek gospodarczy, kulturalny oraz naukowy kraju, największy port
morski Norwegii.
To najstarsza ze stolic państw skandynawskich, założone ok. 1048 r. przez Haralda III Srogiego.
Syn Haralda, Olav Kyrre, ustanowił tu biskupstwo i postawił katedrę, jednak siedzibą władców Norwegii
pozostało Bergen.
Sytuacja ta nie była zbyt wygodna, lepiej bowiem byłoby, gdyby siedziby władz państwowych i kościelnych
znajdowały się w tym samym mieście. Przysparzało to oczywiście dodatkowych problemów komunikacyjnych.
Sprawy uległy uproszczeniu na początku XIV w. dzięki Hakonowi V który przeniósł się do Oslo, gdzie
wybudował zamek Akershus. Miasto przeżywało okres rozkwitu aż do fatalnego 1349, roku epidemii dżumy,
której ofiarą padł co drugi mieszkaniec Oslo. Kryzys pogłębił się w 1397 r., gdy Norwegia znalazła się
pod kontrolą Duńczyków. Oslo byłoby cichą, prowincjonalną mieściną, gdyby nie król Danii, Chrystian IV,
który po prostu przeniósł całe miasto na zachód, gdzie leży obecnie, zmieniając w 1624 r. jego nazwę
z Oslo (Ais - bóg, Lo - pole) na Christianię. Nowe miasto szybko się rozwijało i od czasu oderwania się
w 1814 r. od Danii wraz z całą Norwegią dążyło do uzyskania pełnej niezależności. Niepodległość nadeszła
w 1905 r., lecz nazwę Oslo przywrócono dopiero 20 lat później.
PÓŁWYSEP BOGDOY. Na Półwyspie Bogdoy znajduje się kilka głównych atrakcji Oslo: Park
folklorystyczny pod gołym niebem, wykopane statki Wikingów, Kon-Tiki, czyli tratwa Thora Heyerdahla, oraz
polarny statek badawczy Fram.
MUZEUM KON-TIKI. Wystawiona jest tu tratwa z balsy, na której w 1947 r. Thor Heyerdahl odbył
swój legendarny już dziś rejs przez Pacyfik z Peru na wyspy Polinezji. Heyerdahl chciał dowieść, iż taka
podróż mogła się odbyć - przekonany był, iż pierwsi osadnicy polinezyjscy wypłynęli z Peru jeszcze
przed pojawieniem się tam Inków i nie dawał wiary panującym opiniom, że południowoamerykańskie tratwy
z balsy nie nadawały się do długich wypraw morskich. Patrząc na kruchą tratwę Kon-Tiki, można zrozumieć
wszystkich, którzy nie dowierzali Heyerdahlowi. Dziwne też, że członkowie załogi nie wymordowali się
nawzajem po spędzeniu tygodnia na tak niewielkiej przestrzeni. Posągi z Wyspy Wielkanocnej oraz grobowców
w jaskiniach przemawiają za teorią Heyerdahla, która zyskała w naszych czasach częściowe uznanie. Badając
problem kontaktów ludów żyjących po obu stronach oceanu, Heyerdahl zorganizował kilka kolejnych wypraw,
pokonując w 1970 r. Atlantyk w łodzi zbudowanej z papirusu, nazwanej Ra II. Chciał w ten sposób dowieść,
że być może istniały jakieś związki między mieszkańcami Egiptu i Ameryki Południowej.
MUZEUM FRAM.
Trójkątny gmach Muzeum Fram - olbrzymia, sala wystawowa prezentująca statek polarny Fram
("Naprzód"), wodowany w 1893 r., zaprojektowany przez norweskiego konstruktora szkockiego
pochodzenia Colina Archera. Konstrukcja statku należy do nietypowych - boki statku zostały wygładzone,
by ułatwić przeprawy przez lodowiec, natomiast wewnątrz znalazł się istny labirynt pokładnic, brasów
i wiązań pokładowych, dzięki którym całość trzymała się razem. Dni największej chwały przyszły w roku
1911, kiedy na statku, mającym za sobą już trzy ekspedycje, wyruszył w drogę Roald Amundsen, docierając
w pobliże bieguna południowego. Wyczynu tego udało mu się dokonać na miesiąc przed R. F. Scottem, który
zmarł w drodze powrotnej. Jeśli ktoś cierpi na klaustrofobię, niech lepiej nie zagląda do pomieszczeń
dla załogi.
MUZEUM STATKÓW WIKINGÓW. Wielki gmach, postawiony specjalnie po to, aby umieścić w nim
trzy łodzie wikingów z IX w. W środku skonstruowano platformy widokowe, z których można zaglądnąć do
wnętrza kadłubów. Dębowe statki wydobyto pod koniec ubiegłego wieku z rytualnych kopców grzebalnych,
położonych w południowej Norwegii. Każdy był "zabalsamowany" w gliniastym podglebiu, dzięki
czemu zachowały się w doskonałym stanie.
Najciekawszym eksponatem muzeum jest statek z Oseberg, którego bogato zdobiony dziób i rufa wyrastają
wysoko ponad kadłub, a trzydzieści dulek świadczy o liczebności załogi. Zapewne była to łódź żony wodza
wikingów, bo wraz z nią odkryto i skarb, w skład którego wchodzą cudowne ozdoby, np. słupki zakończone
łbami straszliwych zwierząt czy bogato rzeźbione sanie ceremonialne, a także mnóstwo mniejszych
przedmiotów przydatnych w życiu doczesnym: guzików, kubełków, nożyczek, grzebieni, patelni, filiżanek,
igieł itp.
Statek Oseberg ma 22 m długości i 5 m szerokości, zaś solidniejsza i mocniejsza łódź z Gokstad jest trochę
dłuższa i szersza.
PARK FOLKLORYSTYCZNY. Zgromadzono w nim ponad 140 budynków z terenu całego kraju, głównie z XVII
i XVIII wieku. Są one zgrupowane wg regionu, z którego pochodzą. Przy ścieżkach stoją stare stodoły,
spichlerze na podwyższeniach (stabbur) i zbudowane z drewna budynki gospodarcze, pokryte dachami z darni,
z której wyrastają dzikie kwiaty. Atrakcją jest odrestaurowany kościół typu stav, zbudowany około 1200
roku w Gol i przeniesiony na Bogdoy w 1885.
RATUSZ. Zbudowany w latach 1933-50 w celu upamiętnienia 900 rocznicy powstania miasta. Jest
obecnie siedzibą politycznych władz miasta. Wejście do tego budynku z czerwonej cegły, z dwoma bliźniaczymi
wieżami, otoczone jest drewnianymi rzeźbieniami przedstawiającymi sceny z mitologii nordyckiej.
Korytarze i izby ozdobione są przepięknymi freskami i malowidłami wykonanymi przez najlepszych artystów
norweskich. To tutaj co roku 10 grudnia, wręczana jest pokojowa Nagroda Nobla.
PARK VIGELANDA.
Park, w którym zgromadzono prawie 200 granitowych i wykonanych z brązu prac norweskiego rzeźbiarza Gustava
Vigelanda. Przedstawiają różne postaci, przeżywające ekstremalne emocje. Są tu spleceni kochankowie,
spokojne starsze pary oraz budzący pogardę żebracy. Najsłynniejsza praca Sinataggen (mały złośnik),
przedstawia londyńskie dziecko w wyjątkowo złym humorze.
Monolityczna kolumna z granitu, stojąca na najwyższym parkowym wzgórzu, przedstawia masę splątanych ze
sobą ludzkich ciał, starających się przeszkodzić innym w dotarciu na szczyt. Na stopniach wokół kolumny
stoją rzędy kamiennych figur.
Na przedmieściu Holmenkollen znajduje się otwarta w 1963 r. skocznia narciarska.
|