UTAH |
Arches
NP Bryce Canyon NP Canyonlands NP Capitol Reef NP Goblin Valley SP Natural Bridges NM San Rafael Reef Zion NP |
Stan w zachodniej
części USA, w Górach Skalistych i Wielkiej Kotlinie.
Powierzchnia 220 tys. km2.
1,9 mln mieszkańców (1993). Stolica Salt Lake City (165,8
tys. mieszkańców, 1992). Większe miasta (1990): Provo
(86,8 tys.), Ogden (64 tys.), Bountiful. Około 70% ludności
stanowią członkowie sekty mormonów. Powierzchnia wyżynno-górska. Na północnym wschodzie góry Uinta (4123 m n.p.m.) i Wasatch, na południowym wschodzie Wyżyna Kolorado, na zachodzie Wielka Kotlina. Klimat podzwrotnikowy, suchy. Roczna suma opadów poniżej 100 mm. Główna rzeka - Kolorado. Wiele obszarów bezodpływowych i solnisk. Naturalną roślinność stanowią w górach lasy jodłowo-świerkowe oraz na nizinach i wyżynach roślinność półpustynna i pustynna. Liczne parki narodowe, m.in. Canyonlands. Zasiedlony przez Indian od ok. 9000 p.n.e. 1540 po raz pierwszy dotarli tu Hiszpanie. Od 1. połowy XIX w. na terenie Utah osiedlali się kupcy hiszpańscy i misjonarze, zatrzymywali się osadnicy ciągnący do Kalifornii i Oregonu. Po 1847 napływ wypędzonych z Illinois mormonów, którzy byli pierwszymi stałymi osadnikami we współczesnym Utah (założyli m.in. Salt Lake City). Po wojnie meksykańskiej (1846-1848) w granicach USA, od 1850 samodzielne terytorium Utah. Konflikty z napływającymi osadnikami innych wyznań doprowadziły do tzw. wojny mormońskiej (1857-1858). 1861 wydzielono z Utah terytoria Nevada i Kolorado, 1868 - Wyoming. 1896 Utah jako 45. stan weszło w skład Unii. Rolnictwo oparte na sztucznym nawadnianiu. Uprawia się: pszenicę, buraki cukrowe, jęczmień, rośliny pastewne. Rozwinięta hodowla bydła i owiec. Liczne kopalnie miedzi, uranu, złota (stan zajmuje jedno z pierwszych miejsc w kraju pod względem wydobycia), soli potasowych, wolframu. Rozwinięty przemysł lotniczy (produkcja rakiet), zbrojeniowy, elektroniczny, odzieżowy, drzewny. Turystyka. Pomniki kultury mormonów |