powrót na początek         Litwa i Białoruś 2003      Litwa      WILNO
   zdjęcia   Zamki wileńskie. Pierwszy zamek, zwany Zamkiem Górnym, został zbudowany przez Giedymina na górze przy ujściu Wilenki do Wilii po przeniesieniu jego głównej siedziby z Trok do Wilna w 1323 r. Odtąd Wilno uznawane było za stolicę Litwy. Góra nazywana jest dziś Górą Zamkową, lub Górą Giedymina. Zamek Górny został rozbudowany przez Witolda na pocz. XV w. Zamek ten spełniał głównie funkcje obronne, natomiast jako mieszkanie władców służył Zamek Dolny, wzniesiony w XV w. u stóp Góry Zamkowej, w pobliżu kościoła katedralnego.    panorama

Zespół zabudowy ulic Zamkowej, Wielkiej i Ostrobramskiej. Ulice te stanowią kolejne odcinki głównego ciągu komunikacyjnego wileńskiego Starego Miasta. Do najciekawszych budynków stojących przy ulicy Zamkowej należy dawny dom kapituły wileńskiej (nr 4), trójkondygnacyjny z renesansową attyką arkadową. Sąsiednią posesję zajmuje renesansowy Pałac Arcybiskupi (nr 6) z arkadą nad wylotem Zaułka Bernardyńskiego. Obok niego stoi klasycystyczny budynek dawnej księgarni Zawadzkich (nr 8). Najciekawszy przy ul. Zamkowej jest gotycki dom (nr 12) z piękną fasadą z czerwonej cegły.

Zespół zabudowy Zaułka Bernardyńskiego. Jedna z najbardziej uroczych uliczek wileńskich. Wszystkie dwukondygnacyjne budynki stojące przy zaułku, pochodzące z XVI-XVIII w. (niektóre później przebudowane), mają wartość zabytkową. Ich bramy zdobią barokowe portale, bardzo interesujące są też dziedzińce.

Ratusz, klasycystyczny, zbudowany wg projektu Wawrzyńca Gucewicza w k. XVIII w. na miejscu starego ratusza w którym w 1781 r. zawaliła się wieża całkowicie demolując budynek.

Kościół katolicki p.w. św. Mikołaja, gotycki, zbudowany w roku chrztu Litwy 1387, przebudowywany w 1514 r., w k. XVI, w 2 poł. XVIII i w 1 poł. XIX w. Kościół jest jedną z najstarszych świątyń Wilna i całej Litwy. Mimo licznych przeróbek zachował charakter gotycki. Jest to budowla trójnawowa, halowa, wzniesiona na planie prostokąta, z pięciobocznie zamkniętym prezbiterium i pojedynczą zakrystią, nad którą wznosi się dwukondygnacyjna czworoboczna wieża.    panorama

Kościół katolicki p.w. Wniebowzięcia NMP i klasztor franciszkanów. Franciszkanie zostali sprowadzeni do Wilna jeszcze w czasach pogańskich, czyli przed 1386 r. Ich pierwszy kościół, wzniesiony poza murami miasta zniszczył najazd krzyżacki w 1390 r. Następna świątynia powstała już w obecnym miejscu i została poświęcona w 1421 r. Jest to jeden z najstarszych kościołów Wilna.

Kościół p.w. św. Ducha i klasztor dominikanów. Pierwszy, drewniany kościół w tym miejscu fundowany był przez Władysława Jagiełłę w 1408 r. Świątynia spłonęła w 1441 r. Następną zbudował Kazimierz Jagiellończyk, a w 1501 r. Aleksander Jagiellończyk ufundował przy niej klasztor dominikanów. Na miejscu drewnianego kościoła murowaną świątynię wzniesiono na pocz. XVII w.

Fragmenty murów miejskich z basteją i Ostrą Bramą. Z pierścienia i umocnień miejskich z licznymi bramami i basztami, jakim Wilno zostało otoczone w XVI w., do naszych czasów zachowały się nieliczne fragmenty. Większość tych obwarowań została rozebrana z polecenia władz rosyjskich po III rozbiorze Rzeczypospolitej, ok. 1800 r. Zachowała się tylko jedna z bram miejskich - Ostra Brama,

Cerkiew p.w. Św. Ducha i klasztor prawosławny. Cerkiew i monastyr zostały założone na mocy królewskiego przywileju w 1597 r. przez prawosławne bractwo Św. Trójcy. Pierwotna cerkiew była drewniana. W 1638 r. na jej miejscu wzniesiono obecną, barokową świątynię, przebudowaną po pożarze w 1749 r.    panorama

Cerkiew p.w. Św. Trójcy i klasztor bazylianów. Cerkiew Św. Trójcy została ufundowana jako świątynia prawosławna w 1514 r. przez hetmana wielkiego litewskiego ks. Konstantego Ostrogskiego dla uczczenia zwycięstwa nad wojskami moskiewskimi w bitwie pod Orszą. Przy cerkwi założony został jednocześnie monastyr prawosławny. W 1823 r., podczas procesu filaretów, rząd carski zajął pierwsze piętro klasztoru na więzienie, a w jednej z cel, nazwaną później "celą Konrada" przez 6 miesięcy więziony był Adam Mickiewicz, który wrażenia z tego okresu zwarł w III części "Dziadów".

Kościół katolicki p.w. św. Teresy z Avili i Kaplica Ostrobramska. Zakon karmelitów bosych został sprowadzony do Wilna w 1626 r. W l. 1621-1627 wzniesiono duży zespół zabudowań klasztornych, mieszczący główny konwent karmelitów w Wielkim Księstwie Litewskim. W l. 1633-1654 na miejscu tymczasowego kościółka drewnianego zakonnicy wystawili nową zachowaną do naszych czasów wspaniałą świątynię, uznawaną za jeden z najpiękniejszych kościołów barokowych Wilna. Z historią kościoła i klasztoru karmelitów nierozerwalnie wiąże się historia cudownego obrazu MB i Kaplicy Ostrobramskiej.

Cmentarz katolicki na Rossie założony w 1801 r. składający się z części zwanych Starą i Nową Rossą, o łącznej powierzchni 10,8 ha. Jest to największy i najcenniejszy ze starych cmentarzy wileńskich, malowniczo zlokalizowany na pagórkach porośniętych starodrzewem. Cmentarz przedstawia ogromną wartość historyczną, jako miejsce pochówku bardzo wielu znanych osób, a  także wartość artystyczną, ze względu na nagromadzenie cennych pod względem artystycznym pomników nagrobnych, kaplic grobowych i sarkofagów.

Kościół p.w. śś. Piotra i Pawła na Antokolu. Kościół, zbudowany w l. 1668-1676, ufundował hetman wielki litewski Michał Kazimierz Pac jako wotum za ocalenie życia zagrożonego podczas pojmania przez skonfederowane wojsko. Ze względu na niezwykłe bogactwo dekoracji wnętrza (przede wszystkim sztukaterii), nie mające odpowiednika w całej Europie (poza kilku kościołami we Włoszech), antokolska świątynia uznawana jest za jeden z najciekawszych i najcenniejszych kościołów w Wilnie.    panorama

Góra Trzykrzyska. Wznosi się na terenie parku Altaria i stromymi stokami opada ku dolinie rz. Wilenki. Rozciąga się stąd najpiękniejszy widok na Wilno. Nazwa góry, zwanej też niegdyś Łysą, pochodzi od trzech drewnianych krzyży, które stały na jej wierzchołku ponoć już od czasów założenia miasta, choć najstarsza wzmianka o nich pochodzi dopiero z pocz. XVIII w.

Katedra katolicka p.w. śś. Stanisława i Władysława. Katedra wileńska została ufundowana przez Władysława Jagiełłę, po przyjęciu przez niego i przez całą Litwę chrztu w 1387 r. Początkowo był to kościół drewniany, który stanął na miejscu znajdującego się tu przedtem pogańskiego świętego gaju. Katedra jest ogromną bezwieżową trójnawową budowlą halową wzniesioną na planie prostokąta. Fasadę, z rzeźbami nadwornego rzeźbiarza króla Stanisława Augusta - Tomasa Righiego, wykonanymi w l. 1783-1791, akcentuje monumentalny portyk o sześciu kolumnach dźwigających szerokie ozdobione pasem fryzu belkowanie i otoczony gzymsem kostkowym trójkątny fronton z płaskorzeźbą przedstawiającą ofiarę Noego po wyjściu z Arki.

Kościół katolicki p.w. śś. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty niegdyś farny, później przez wiele lat użytkowany przez jezuitów i służący jako akademicki. Świątynia, pierwotnie gotycka, fundowana przez króla Władysława Jagiełłę, została wybudowana w l. 1400-1427 jako parafialny kościół Wilna, w miejscu pierwotnego drewnianego kościółka wzniesionego przez Jagiełłę tuż po Chrystianizacji Litwy w r. 1387.

Zespół zabudowań Uniwersytetu Wileńskiego najstarszej wyższej uczelni na Litwie i w całej Europie Wschodniej. Początkiem uczelni było kolegium założone w 1570 r. przez jezuitów. W 1579 r. król Stefan Batory nadał kolegium status wyższej uczelni, która została nazwana Akademią Wileńską. Jej pierwszym rektorem był znakomity kaznodzieja ks. Piotr Skarga.

Kościół katolicki p.w. św. Anny, gotycki, fundowany przez wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka, zbudowany z czerwonej, nietynkowanej cegły w l. 1492-1500. Jest najwspanialszym na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej zabytkiem późnego gotyku francusko-flamandzkiego, tzw. gotyku płomienistego. Jest to niewielka jednonawowa świątynia z wielobocznie zamkniętym prezbiterium i pojedynczą zakrystią.

Kościół katolicki p.w. śś. Franciszka i Bernardyna. Kościół jest świątynią trójnawową, typu halowego, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium, dwiema bocznymi kaplicami, niskim przedsionkiem i trzema narożnymi ośmiobocznymi wieżyczkami. Fasadę, podzieloną pionowo przez cztery schodkowe szkarpy i znajdujące się pomiędzy nimi gotyckie, ostrołukowe okna, wieńczy wspaniały pięciokondygnacyjny szczyt.

Cerkiew prawosławna p.w. św. Mikołaja. Cerkiew była fundowana przez hetmana wielkiego litewskiego ks. Konstantego Otrogskiego w 1514 r. i gruntownie przebudo­wana w 1748 i w 1865 r. Jest to świątynia jednonawowa, z nawą na planie zbliżonym do kwadratu i trzema apsydami w części ołtarzowej. Przed fasadę wysunięte są przylegające do naroży kaplica i wieża. Kaplica jest dwukondygnacyjna (ośmiobok na czworoboku), masywna i niska, nakryta sferyczna kopuła. Wieża natomiast jest wielokondygnacyjna i bardzo wysoka, nakryta spiczastym dachem namiotowym. Elewacje świątyni zdobią pasy kolorowej cegły.

Kościół katolicki p.w. św. Kazimierza. Kościół został zbudowany w l. 1604-1615 przez jezuitów. Świątynia jest trójnawową bazyliką na planie krzyża, z szerokim transeptem, półkoliście zamkniętym prezbiterium i dwiema zakrystiami.


Powrót